Overuren in Luxemburg
Een werkgever in Luxemburg kan een werknemer vragen om overuren te maken. Dit is echter alleen mogelijk binnen redelijke grenzen en is aan bepaalde regels onderworpen. De arbeidstijd wordt vastgesteld in de arbeidsovereenkomst, maar wordt ook geregeld in artikel 211-5 van het Luxemburgse arbeidswetboek.
Notion
De arbeidstijd is de tijd gedurende welke de werknemer ter beschikking staat van zijn werkgever(s), indien hij er meerdere heeft, met uitzondering van de rusttijden.
De partijen bij de arbeidsovereenkomst zijn in beginsel vrij om de arbeidstijd onderling vast te stellen.
Deze vrijheid wordt echter ingekaderd door artikel 211-5 van de Luxemburgse arbeidswet, dat de normale arbeidstijd beperkt tot 8 uur per dag en 40 uur per week.
Arbeid die wordt verricht buiten de bij wet vastgestelde dagelijkse en wekelijkse grenzen van de normale arbeidstijd, d.w.z. meer dan 8 uur per dag en meer dan 40 uur per week, of die door de partijen is vastgesteld, zal derhalve als overwerk worden beschouwd.
Toepassingsgebied
Als overuren moeten derhalve worden beschouwd
- Uren gewerkt boven de gemiddelde normale arbeidstijd aan het eind van de referentieperiode;
- Uren gewerkt buiten het werkorganisatieplan (WOP), behalve als deze uren werden gewerkt in gevallen van overmacht of als gevolg van onvoorziene gebeurtenissen;
- In gevallen waarin de wet het toestaat, de bepaling van de arbeidstijd boven de limieten van 10 uur per dag en 48 uur per week.
Wat gebeurt er als een werknemer overuren maakt?
Voor elk overwerk is een voorafgaande kennisgevings- of toestemmingsprocedure van de Minister van Arbeid vereist, zoals hieronder uiteengezet.
Het gebruik van overuren is beperkt tot de volgende uitzonderlijke gevallen:
- Voorkomen dat bederfelijk materiaal verloren gaat of dat het technische resultaat van het werk in gevaar wordt gebracht;
- Bijzondere werkzaamheden zoals het opmaken van inventarissen of balansen, termijnen, liquidaties en rekeningafsluitingen;
- In gevallen van overmacht waarbij het algemeen belang in het geding is of in geval van gebeurtenissen die een nationaal gevaar inhouden.
In naar behoren gemotiveerde gevallen die geen rechtstreekse gevolgen hebben voor de arbeidsmarkt, kan overwerk echter wel worden verricht, mits de werkgever de hieronder beschreven procedure van voorafgaande kennisgeving of, in voorkomend geval, toestemming in acht neemt.
Voorafgaande kennisgeving van overwerk
Principe
Voordat er overuren worden gemaakt, moet de werkgever een met redenen omkleed verzoek indienen bij de arbeids- en mijninspectie (ITM).
Dit verzoek moet, op straffe van niet-ontvankelijkheid, vergezeld gaan van een rechtvaardiging van de buitengewone omstandigheden die eraan ten grondslag liggen en van de redenen die kunnen uitsluiten dat een beroep wordt gedaan op de aanwerving van extra werknemers.
Bovendien moet de verklaring vergezeld gaan van het advies en de handtekening van de personeelsdelegatie, indien die bestaat, of, bij gebreke daarvan, van de werknemers op wie het verrichten van overwerk betrekking heeft.
Samengevat moet het formulier ter kennis worden gebracht van en ondertekend worden door
- De personeelsdelegatie en, of bij gebrek daaraan, de betrokken werknemers;
- Het hoofd van de onderneming of zijn afgevaardigde.
Er zijn twee mogelijke scenario's:
- Het advies van de delegatie of, bij gebreke daarvan, dat van de betrokken werknemers is gunstig: de voorafgaande kennisgeving van het verzoek zal als toestemming worden beschouwd.
- Indien het daarentegen ongunstig of dubbelzinnig is, zal de Minister van Arbeid een besluit nemen op basis van het ITM- en het ADEM-verslag.
Uitzondering
Voor de twee in artikel 211-24 van het arbeidswetboek genoemde gevallen, te weten:
- Wanneer het overwerk wordt veroorzaakt door een incident dat net heeft plaatsgevonden of op het punt staat te gebeuren;
- Wanneer deze uren worden gepresteerd in het kader van dringende werkzaamheden aan machines of werktuigen, of in geval van overmacht waardoor de goede organisatie van de vestiging zou worden belemmerd.
In bovengenoemde gevallen moet de werkgever de dienst werktijden van het ITM op de hoogte brengen.
Het register van gemaakte overuren
Naast de kennisgeving moet de werkgever aan het einde van elke periode waarvoor toestemming is gegeven, een overzicht van de gemaakte overuren toezenden aan het Ministerie van Arbeid en Werkgelegenheid.
In een speciaal register of dossier moeten ook de volgende gegevens worden opgenomen
- Alle verlengingen van de normale werkuren;
- Uren gewerkt op zon- en feestdagen of 's nachts;
- Bezoldiging betaald in dit verband.
Dit moet tijdens eventuele inspecties aan de ITM worden voorgelegd.
Collectieve arbeidsovereenkomsten
Bij collectieve arbeidsovereenkomst kan worden afgeweken van de wettelijke regeling van de arbeidstijd in sectoren die te kampen hebben met een tekort aan arbeidskrachten en waarvan de produktie niet aanmerkelijk kan worden verbeterd door maatregelen tot organisatie, mechanisatie of rationalisatie van het werk.
Maximaal overwerk
Volgens artikel 211-26 mag de totale dagelijkse arbeidstijd niet meer dan tien uur per dag bedragen, d.w.z. twee uur overwerk per dag. Bovendien is deze beperking niet van toepassing op werkzaamheden die worden verricht om het hoofd te bieden aan een ongeval in een noodsituatie.
Loonsverhogingen
Alle overwerk wordt in principe gecompenseerd door extra loon of door vrije tijd.
In principe, overwerk wel:
- ofwel gecompenseerd worden met een compenserende rust tijd van anderhalfuur, à rato van één uur plus een half uur betaalde rusttijd voor elk gewerkt overuur
- Of opgenomen tegen hetzelfde tarief op een tijdspaarrekening, waarvan de voorwaarden kunnen worden vastgesteld in de toepasselijke collectieve overeenkomst of een andere overeenkomst tussen de sociale partners.
Bovendien kan betaling voor overwerk in twee gevallen worden overwogen:
- Indien, om redenen die verband houden met de organisatie van de onderneming, terugvordering niet kan geschieden volgens de hierboven vermelde methoden;
- OF Als de werknemer het bedrijf om welke reden dan ook verlaat voordat de gewerkte overuren geïnd zijn.
In deze twee gevallen heeft de werknemer recht op uitbetaling van zijn/haar normale salaris plus 40%. Deze 140% zal vrijgesteld zijn van belastingen en socialezekerheidsbijdragen, met uitzondering van de bijdragen voor verstrekkingen over het toegenomen overwerk.
Bovenstaande voorwaarden zijn echter niet van toepassing op werknemers met de status van leidinggevende, wier aanwezigheid in de onderneming onontbeerlijk is voor de werking van en het toezicht op de onderneming.
Hogere leidinggevenden zijn werknemers die, rekening houdend met de tijd die nodig is voor de uitoefening van hun functie, een salaris ontvangen dat beduidend hoger ligt dan dat van werknemers die al dan niet onder de collectieve arbeidsovereenkomst vallen, indien dit salaris de tegenprestatie vormt voor de uitoefening van een werkelijke en daadwerkelijke leidinggevende macht of indien de aard van hun taken een duidelijk omschreven autoriteit, een grote mate van zelfstandigheid bij de organisatie van het werk en een grote mate van vrijheid bij de werktijden impliceert, en in het bijzonder het ontbreken van beperkingen ten aanzien van de werktijden.
Conclusie
De werkgever mag de werknemer slechts overuren opleggen binnen de grenzen van de redelijkheid. Indien systematisch gebruik wordt gemaakt van overwerk, kan dit worden beschouwd als misbruik van rechten en kan de werknemer weigeren overuren te maken.
Bronnen en info: Luxemburgs arbeidswetboek
Axis Advice baseert zich op actuele gegevens en betrouwbare bronnen. De artikelen worden echter ter informatie verstrekt en vormen geen bindend juridisch advies. Hoewel Axis ernaar streeft om de inhoud van dit artikel correct en actueel te houden, kunnen er geen rechten aan worden ontleend.
